0462. Jeszcze więcej poplamionej przestrzeni

Czytelnik, który był uprzejmy skomentować moją ostatnią notkę, pochylił się nad następującą kwestią:

Ale czy likwidacja Izby Urbanistów coś zmieniła? Przecież już wcześniej było grono Urbanistów (sporządzaczy), którzy twierdzili, że to wójt, burmistrz lub prezydent sporządza plany miejscowe, a oni tylko wykonują ich wolę (dzięki temu otrzymując zlecenia).

Na początek drobna uwaga formalna – w komentowanej notce opisałem (dość generalnie) jak nisko upadło planowanie przestrzenne w ciągu ostatnich lat, jak niewiele z niego pozostało a także jak wiele środowisk do tego upadku przyłożyło, ciągle przykłada rękę i robi wszystko aby tak pozostało.

W sposób oczywisty osoby, które przed 2014 rokiem można było (od biedy) nazywać urbanistami, a po tej dacie zniknęły w morzu „sporządzaczy” różnego autoramentu, nie przestały być urbanistami „de facto” – one zniknęły „de jure” (według prawa) – zostały poddane procesowi „homogenizacji”.

Ale ad rem - czy likwidacja Izby Urbanistów coś zmieniła? Trzy lata przed oficjalną deregulacją (tj. likwidacją IU) napisałem notkę nr 69:  „Poplamiona przestrzeń” Opisałem w niej występujące już wtedy (przed 11 laty) powszechnie patologie planistyczne – wtedy jeszcze z „udziałem” wyłącznie urbanistów IU.

Zatem - czy likwidacja Izby Urbanistów coś zmieniła? Myślę, że tylko w takim zakresie, jak w tytule: mamy przestrzeń jeszcze bardziej, „poplamioną” enklawami chaosu przestrzennego – w większości przypadków nieodwracalnie.

W wymiarze doktrynalnym deregulacja zawodu urbanisty „zamknęła” definitywnie racjonalne myślenie o prawdziwych przyczynach zapaści systemu planistycznego – stworzyła podwaliny pod myślenie, że dopuszczenie do zawodu urbanisty ignorantów wręcz naprawia jeden z głównych filarów systemu.

Realizatorzy tej „koncepcji” naprawy systemu planistycznego najwyraźniej uznali, że rola nowej poderegulacyjnej grupy zawodowej „urbanistów - ignorantów” będzie w systemie na tyle marginalna, że ignorancja nie wykluczy ich z udziału „w systemie” – istotne będzie wyłącznie podpisanie umowy „na wykonanie”.

Od 2014 roku koncepcja ta jest konsekwentnie realizowana i nic nie wskazuje na to, że cokolwiek się w tej materii zmieni.

*   *   *

PS. W 2012 roku, dwa lata przed oficjalną (ustawową) deregulacją zawodu urbanisty napisałem notkę nr 129. Dyskusje (nie)dokończone, w której poruszyłem kwestię postępującej dewaluacji pojęcia zawodu urbanisty jako zawodu zaufania publicznego, oraz współudziału w tym procesie samych urbanistów.

Na potrzeby tych rozważań przywołałem fragment dyskusji z moim udziałem, która odbyła się na jednym z portali urbanistycznych dwa lata wczesniej (w 2010 r.!), w ramach której wyraziłem następujący pogląd:

                        Tylko jeden podpis

(,,,) A tak na marginesie: dla gminy, która zleca opracowanie planu (np. na życzenie zaprzyjaźnionego inwestora) nie jest ważne czy przy opracowywaniu będą się odbywały „burze mózgów” i jak wielu profesjonalistów weźmie w tym przedsięwzięciu udział – gmina musi mieć szybko „papier” formalnie podpisany przez urbanistę.

I tylko o ten podpis w tej całej zabawie chodzi - bo bez tego jednego drobnego podpisu całej dalszej „zabawy” budowlanej nie będzie.(...)

Coś się w ciągu czternastu następnych lat zmieniło? Nawet określenie "sporządzacze" jest określeniem zbyt uprzejmym - gminy samodzielnie tworzą "koncepcje" - potrzebni są tylko narzuceni ustawowo "przyklepywacze". 

Nie wykluczam też sytuacji, że i ten "listek figowy" działań na żywym organizmie gminnej przestrzeni przestanie być potrzebny - jestem przekonany, że wkrótce pojawią się "eksperci", którzy znajdą nową formułę "gmerania przestrzennego" - bez udziału tzw. urbanistów w dzisiejszym rozumieniu tego słowa.  

Osobiście uważam, że tacy "eksperci" już są (znam nawet jedno nazwisko) i zapewne nie mogą się doczekać momentu, kiedy dostaną zielone światło  do ogłoszenia swoich rewolucyjnych koncepcji.